“ Fiei o liño pra unha tea de lenzo de vinte varas, para levala cando casei. Aínda a teño enteira e fai disto 52 anos. Gústame vela así, non che sei,….sempre me dou lástima cortala”.
| Urdime | Liño un cabo |
| Trama | Liño un cabo |
| Ancho | 68 cm |
| Acabado | Lavado |
| Densidade | Urdido 17 fíos/cm. Trama 15 fíos/cm. |
| Ligamento | Pano chan |
Cando llo ensinamos á Sra. Dolores de Cortés, nada máis velo de lonxe dixo:
-Ese é o candil.
Imos polo bo camiño, pensamos nos.
| Urdime | Liño ( un cabo) |
| Trama | Lá dun cabo negra e vermella |
| Ancho | 79 cm. |
| Acabado | Abatanado ou sen bater |
| Densidade | Urdido 9 fíos/cm. Trama 11-12 fíos/cm. |
| Ligamento | Pano chan con efecto de trama |
“Desta mesma tea, así da cor das cereixas, tiña mi madre un refaixo. Aínda parece que a estou vendo chegar da feira”.
| Urdime | Estame lá dun cabo negro/ vermello. Lá cor natural fiada á man. |
| Trama | Lá dun cabo negra/ vermella.La cor natural fiada á man. |
| Ancho | 72cm. (pano chan)/ 65cm. (estameña) |
| Acabado | Abatanado |
| Densidade | Urdido 10 fíos/cm. Trama 9 fíos/cm (pano chan).Urdido 11 fíos/cm. Trama 10 fíos/cm (estameña). |
| Ligamento | Pano chan e estameña. |
*Tecemos dous panos dentro deste xénero. Xerga, burel e saial son os distintos nomes que lle coñecemos ó pano urdido e tapado con lá con ligamento de pano chan e abatanado. Descoñecemos o nome que recibe o mesmo pano tecido en ligamento de estameña (sarga) que se usaba nos refaixos de volta na provincia de Ourense.
A Sra. Celia foi aprender a tecer de moi nova “ e tería uns 16 anos”, á casa da Sra. Preciosa a Quintillán “ non che era eu sola. Eramos unhas catro ou cinco aprendendo, e viviamos alí. Teciamos de noite, meu fillo. De día había que traballar para a casa : ir ó toxo, atender a facenda,…”.
Aínda pagando a aprendizaxe con traballo conta que levaba parte da comida da súa casa “cando se facía o caldo cada unha botaba a súa carne. Eu viña á casa cada mes ou así, buscar unha bola de pan e algo de carne”.
Ao pouco de rematar a súa aprendizaxe a Sra. Celia xunto coa súa mestra a Sra. Preciosa e algunhas mozas máis, capitaneadas polo entón alcalde do seu concello, participaron na Feira Internacional del Campo de Madrid aproximadamente nos anos 50, levando con elas no coche de liña o tear e o liño para ensinar todo o proceso “ estivémosche alí dous meses, con todo pagado e ganando dúas pesetas ó día”. Seguir lendo “Tecedeira dos amores”
Unha das cousas fascinantes que ten o oficio de tecelá ao xeito tradicional é que calquera das ferramentas e utensilios que se empregan no traballo poden ser feitos por un/unha mesmo/a con recursos do entorno “ antes a xente sabía facer de todo“.
Os pentes, peites, pendes ou pieites son pezas que xunto cos lizos ( dos que falaremos noutro momento) forman as chamadas perchadas, mangas, vestidos ou vestiduras do tear ( podemos dicir que o conxunto é o software do tear). O normal é que cada tecedeira teña un vestido ( peite+ lizos) para cada labor, para non ter que andar enfiando e desenfiando o mesmo de cada vez, xa que a grande variedade de labores precisan de enfiados diferentes. As teas novas anóanse fío a fío no remate das vellas, evitando o pesado traballo de enfiar. Seguir lendo “Pentes”
Panosdaquí 